“Als de coronatijd ons iets duidelijk gemaakt heeft, dan is het wel dat je digitale geletterdheid nodig hebt om het te redden in de maatschappij. In het OV, met belastingen, door de grotere rol van mobiele telefoons – digitale geletterdheid is iets dat je overal bij nodig hebt. Maar ik ben bij leerlingen thuis geweest waar niets was. Geen wifi, geen mobiele telefoon. Wij willen zogen voor gelijke kansen, zodat iedereen aan de startstreep staat.”
Aan het woord is Louise Doornenbal. Samen met Miranda Wedekind ontwikkelde zij de afgelopen tijd lesmateriaal over digitale geletterdheid voor PCOU Willibrord in Utrecht. PCOU Willibrord bestaat uit dertig scholen voor primair onderwijs, twee scholen voor speciaal basisonderwijs, zestien scholen voor voortgezet onderwijs en één school voor voortgezet speciaal onderwijs.
“We zijn al een aantal jaren bezig met digitale geletterdheid”, vertelt Miranda. “Dat heeft geresulteerd in een Wikiwijs-pagina met lessen rondom de inhoudslijn van SLO. Dat lesmateriaal zijn we nu aan het uitbreiden.” Wedekind en Doornenbal hebben een omvangrijke Wikiwijs-omgeving samengesteld.
Miranda: “Het doel van dit project is tweeledig. Allereerst willen we de lessen die al beschikbaar zijn beter borgen. Er is natuurlijk al heel veel materiaal beschikbaar. We gaan het wiel niet opnieuw uitvinden, dus we hebben veel bestaand materiaal bij elkaar gebracht. Waar we hiaten tegenkwamen, hebben we zelf lessen ontwikkeld, bijvoorbeeld rondom thema’s als Sinterklaas en de kinderboekenweek. Het tweede doel is om de Wikwijs-omgeving voor het voortgezet onderwijs zo te maken dat de docenten ermee aan de slag kunnen en willen. Dat doen we samen met docenten en secties van verschillende scholen.” Louise: “Het is een organisch proces waarbij we goed in beeld willen krijgen wat het veld nodig heeft. Wat doe je al en wat mis je?”
“Digitale vaardigheden worden alleen maar belangrijker. Wij willen dat geen enkele leerling op achterstand staat, maar dat iedereen met dezelfde vaardigheden aan de startstreep staat.”
– Louise Doornenbal
Bij de lessen rondom digitale geletterdheid wordt zowel gekeken naar het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs. “We zien in onze Wikiwijs-omgeving dat het in het primair onderwijs goed geregeld is, maar dat het voortgezet onderwijs achterblijft”, aldus Miranda. “Dat willen we graag uitbreiden, samen met de docenten.”
Bovendien blijkt dat de ontwikkelingen snel gaan. Miranda: “Denk bijvoorbeeld aan de introductie van ChatGPT afgelopen jaar. Dat wordt bij het vak Nederlands vaak gezien als een bedreiging omdat je geen opdrachten meer kunt geven om zelf een verhaal te schrijven. Maar wij zien ChatGPT als een mogelijkheid in plaats van een onmogelijkheid.”
Een belangrijk nevendoel van het project is om docenten enthousiast te maken over open leermateriaal rondom digitale geletterdheid. Louise: “Veel docenten kennen het nog niet. We willen docenten enthousiast maken voor al het materiaal dat er is en dat via Wikiwijs te vinden is. Nog altijd komen we collega’s tegen die Wikiwijs niet kennen. We richten ons op dit moment alleen op de scholen van PCOU Willibrord, maar we staan ervoor open om dat open te stellen voor meer scholen in Utrecht. De Wikwijs-omgeving is natuurlijk voor iedereen beschikbaar. We nodigen mensen van harte uit om hier gebruik van te maken.”
Het project loopt officieel nog door tot aan de zomer. Miranda: “Maar dan zijn we nog niet klaar. We gaan ook na de vakantie door met het promoten van digitale geletterdheid en het uitbreiden van de lessen. Geld om dat mogelijk te maken moet nog geregeld worden, maar ik heb er alle vertrouwen in dat dat wel goedkomt.” “Digitale vaardigheden worden alleen maar belangrijker”, vult Louise aan. “Wij willen dat geen enkele leerling op achterstand staat, maar dat iedereen met dezelfde vaardigheden aan de startstreep staat.”