“Burgerschapsonderwijs moet verder ontwikkeld worden.” De Onderwijsinspectie hamert er al jaren op. Ondanks een nieuwe burgerschapswet, die twee jaar geleden actief werd, geven veel leerkrachten en schoolleiders aan dat ze nog worstelen met de invulling van het burgerschapsonderwijs. Bij PoolWest, een invalpool voor het basisonderwijs in de regio Zuid-Holland, zijn ze daarom zelf aan de slag gegaan. Samen met Ontwerpen in de klas en met behulp van subsidie door Impuls Open Leermateriaal werd een lessenserie Burgerschap ontwikkeld voor de middenbouw en bovenbouw van het basisonderwijs.
“We zijn begonnen met een enquête en daar werd massaal op gereageerd”, vertelt Ingeborg de Wolff van Ontwerpen in de Klas. “Uit de enquête kwam naar voren dat scholen het nog lastig vinden om vorm te geven aan burgerschapsonderwijs, of dat zij niet voldoende materiaal hebben. Kortom: de animo was enorm.”
Om de lessen vorm te geven, werd een ontwikkelgroep opgezet. Ingeborg: “Daarin zaten met name mensen uit het veld. Leerkrachten, directeuren, studenten en experts burgerschap. Ook vanuit het SLO zat iemand in de ontwikkelgroep. Vanuit de ontwikkelgroep kwamen vervolgens zoveel ideeën naar boven, dat we voldoende inspiratie hebben om lessenseries te ontwikkelen voor alle leeftijdsgroepen in het basisonderwijs. Het ontwikkelen van lessen is tijdrovend. We zijn een kleine organisatie en zonder subsidie hadden we deze lessen nooit op deze manier kunnen ontwikkelen. Het is niet voor het eerst dat er gewerkt werd met open leermateriaal, vertelt Ingeborg: “Een van onze sterke kanten is dat we als Ontwerpen in de klas al jaren open leermateriaal ontwikkelen en dus veel ervaring hebben op dit gebied.”
“Vanuit onze ontwikkelgroep kwamen zoveel ideeën naar boven, dat we voldoende inspiratie hebben om lessenseries te ontwikkelen voor alle leeftijdsgroepen in het basisonderwijs.”
– Ingeborg de Wolff, Ontwerpen in de Klas
De lessenserie die ontwikkeld is, heeft als pakkende titel ‘Kinderen aan de macht’. Ingeborg: “Binnen de lessen kunnen kinderen zelf kijken hoe ze hun school kunnen verduurzamen. In de lessen worden de 5 stappen gevolgd die nodig zijn om een wet te maken. De schooldirecteur heeft ook een rol tijdens de lessen. Die geeft bijvoorbeeld aan hoeveel geld het mag kosten en of een voorstel waar leerlingen mee komen wel uitvoerbaar is. De lessen eindigen met de handtekening van de directeur. Dat niet alleen: vervolgens kan het idee ook uitgevoerd worden.”
Echte tegenslagen tijdens het proces waren er niet, vertelt Ingeborg: “We hebben het geluk dat we dit project vanuit PoolWest hebben gedaan. Daardoor zitten we dicht op het werkveld en zijn de lijntjes kort. Het ontwikkelen van het materiaal ging daardoor relatief makkelijk. De grootste uitdaging is om ervoor te zorgen dat scholen meer open leermateriaal gaan gebruiken.”
Het lesmateriaal verschijnt binnenkort op Wikiwijs. “We zijn nu nog bezig om de puntjes op de i te zetten”, aldus Ingeborg. “We hebben alles af en we zijn nu bezig met de laatste ontwikkelronde. Het lesmateriaal is in de praktijk uitgetest en de eerste reacties zijn heel positief. Wanneer de lessenserie op de site staat, kunnen alle leerkrachten er gebruik van maken.”
Om te zorgen dat dat ook inderdaad gebeurt, wordt de lessenserie gepromoot. Ingeborg: “We gaan werken met ambassadeurs die al met de lessen gewerkt hebben. We staan ervoor open om advies te geven bij scholen die met de lessen aan de slag willen. Via de DoeDagen bieden we de lessenserie aan scholen aan, inclusief docenten.”
De lessen Burgerschap van PoolWest en Ontwerpen in de klas worden mede mogelijk gemaakt door de Regeling Open Leermateriaal, waarmee we projecten ondersteunen met kennis, hulp en subsidie. Andere projecten die we ondersteunen vind je op onze projectpagina. Wil je meer weten over open leermateriaal inpassen in je les? Of in het beleid van je school? We proberen je op deze website zo volledig mogelijk te informeren!
