Sectorraad GO: passie en talent ontwikkelen met open leermateriaal

Gepubliceerd

18 juni 2025

Leestijd

4 minuten

Middelbare school kinderen werken samen aan een opdracht met open leermateriaal.

Deze zeer levendige community is gericht op open leermateriaal voor gespecialiseerd onderwijs. De community zet zich in voor het ontwikkelen, (her)gebruiken en vindbaar maken van lesmateriaal voor leerlingen met een gespecialiseerde onderwijsbehoefte, en beheert momenteel vier Wikiwijs-omgevingen. In het project worden deze verder uitgebouwd. Ook zullen er twee nieuwe deelcommunities worden opgericht die open leermateriaal gaan verzamelen en ontwikkelen rondom praktijkvakken en leerroute 2 van het landelijke doelgroepenmodel.

Betrokken scholen en organisaties

Netwerk gespecialiseerd onderwijs Rotterdam, Netwerk De Onderwijsspecialisten Gelderland, SWV De Verbinding (Arnhem), Prisma College, Gentiaan College, Anne Flokstraschool, De Ziep, VSO De Linde, De Spreng (Goes), Netwerk gespecialiseerd onderwijs Groningen, Mytylschool Gabriel (‘s-Hertogenbosch), Onderwijsgroep Buitengewoon (Venlo), Ullingshof, Netwerk Gewoon Speciaal ICT, Samen Deskundiger Gelderland

Gespecialiseerd onderwijs: passie en talent ontwikkelen met open leermateriaal

Binnen het gespecialiseerd onderwijs bestaat een levendige community die al jarenlang actief is met het ontwikkelen van open leermateriaal voor leerlingen met een gespecialiseerde onderwijsbehoefte. Op Wikiwijs beheert de community nu al vier Wikiwijs-omgevingen. Daar zijn lessen te vinden rond thema’s als samenwerking, zelfstandigheid, respect en beperkingen.

“We hebben nu lessen ontwikkeld rondom praktijkvakken en leerroute 2 van het landelijk doelgroepenmodel”, vertelt Elle Peters. Elle is als kartrekker vanuit Sectorraad GO betrokken bij het project. In het dagelijks leven is zij actief als adviseur bij De Onderwijsspecialisten.

Naast de bestaande Wikiwijs-omgevingen Digitale geletterdheid en Leerlingen met een ernstige meervoudige beperking zijn er daarom de afgelopen tijd twee nieuwe themapagina’s ontwikkeld: Sociaal-emotionele ontwikkeling en lessen rondom Leren leren. Vanuit dit initiatief wordt thematisch gewerkt aan verbinding, ontsluiting en ontwikkeling van open leermateriaal van goede kwaliteit voor leerlingen met een gespecialiseerde onderwijsbehoefte.

Noodzaak

Dat er juist vanuit het gespecialiseerd onderwijs veel open leermateriaal ontwikkeld wordt is volgens Elle geen toeval. “Open leermateriaal kan in het gespecialiseerd onderwijs een grote rol spelen. Je hebt vaak te maken met leerlingen die maatwerk nodig hebben. Door op zoek te gaan naar specifieke lesprogramma’s kan je een leerling beter begeleiden.”

Wat daarbij een grote rol speelt is dat er bij leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs veel beter gekeken wordt naar hun capaciteiten dan in het verleden. Elle: “De tijd dat bijna alle leerlingen in leerroute 2 eindigen bij de sociale werkvoorziening ligt achter ons. We hebben met de Onderwijsspecialisten vorig jaar een film gemaakt: De gezichten van de Onderwijsspecialisten. In die video zie je geen kinderen die een leerroute volgen, maar zie je passie en talent. De reguliere methodes sluiten niet goed aan, dus de nood om zelf leermateriaal te ontwikkelen is groot. Er wordt binnen het gespecialiseerd onderwijs breed gebruik van gemaakt.”

“Je ziet geen kinderen die een leerroute volgen, maar passie en talent.”

Elle Peters, adviseur bij De Onderwijsspecialisten

Bekendheid vergroten open leermateriaal voor het gespecialiseerd onderwijs

Ondanks de bestaande community rondom open leermateriaal voor het gespecialiseerd onderwijs kwam de pilot-subsidie van Impuls Open Leermateriaal als geroepen. “Op eigen kracht kunnen we heel veel, maar we willen nog veel meer”, vertelt Elle. “Daar hebben we de mankracht niet voor, dus deze subsidie was voor ons een uitkomst. Dit project is ook nodig om beleidsmakers mee te krijgen. Die processen zijn misschien nog wel belangrijker. Dit project is bovendien nodig om de keuze voor open leermateriaal breder te gaan dragen. Nu hebben organisaties vaak nog geen idee waarom het belangrijk is om mee te gaan in de keuze voor open materiaal.

Elle: “Open leermateriaal kan enorm helpen, maar waar we tegenaan lopen is dat mensen de weg naar bijvoorbeeld LessonUp en Wikiwijs niet kunnen vinden. De bekendheid van open leermateriaal is nog niet zo groot. Eén van de dingen die je weleens hoort is dat goed lesmateriaal zo moeilijk te vinden is. Dat speelde een tijd geleden misschien meer dan nu, want de ontwikkelingen gaan heel snel. De vindbaarheid is enorm verbeterd.”

Wat ook nog weleens gezegd wordt is dat de kwaliteit van open leermateriaal wisselend is. Zo kunnen lang niet alle lessen één op één overgenomen worden. Elle: “Binnen het gespecialiseerd onderwijs laten we de kwaliteitscriteria bij open leermateriaal juist een beetje los. Onze ervaring is dat scholen en docenten bij het aangeboden materiaal toch hun eigen invulling geven.”