10 kansen om open leermateriaal in te zetten
Gepubliceerd
19 mei 2025
Leestijd
4 minuten

Open leermateriaal geeft je meer regie over je lessen. Je kunt ze creatiever invullen en beter laten aansluiten op wat de klas nodig heeft. In welke situaties zet je het in? En hoe zorg je ervoor dat de leermiddelen aansluiten bij de leerbehoeften van de leerlingen? De volgende tien voorbeelden schetsen hoe en wanneer open lesmateriaal jouw les verrijkt.
1. Je wilt differentiëren
In je klas zitten leerlingen die extra uitdaging of juist extra hulp kunnen gebruiken. Voor beide groepen vind je op Wikiwijs gratis open leermateriaal over tal van onderwerpen. Door de zoekfilters te gebruiken, vind je eenvoudig lessen die aansluiten bij het niveau van jouw leerlingen. Voor vrijwel elk vak is materiaal te vinden via Wikiwijs: van het vermenigvuldigen van breuken tot Engelstalige moppen.
2. Je wilt aansluiten bij de interesses van je klas
Een les over duurzaamheid? Die komt pas echt tot leven als hij aansluit bij de belevingswereld en interesses van je leerlingen. Vraag bijvoorbeeld hoe duurzaam de sneakers zijn die ze dragen en stel een les op maat samen met open leermateriaal. Zo kun je de les starten met een video op Schooltv.
3. Je wilt een creatieve invulling geven aan je les
Open leermateriaal leent zich goed om een creatieve invulling mee aan je les te geven. Laat leerlingen bijvoorbeeld leren door te doen. Op Wikiwijs staan verschillende aansprekende lessen die daaraan bijdragen. Bij Natuurlijk Nieuwsgierig gaan leerlingen aan de slag met actuele en herkenbare problemen, zoals hoe ze het geluid van een TikTok-video kunnen versterken zonder speaker.
4. Je wilt een onderwerp vanuit een ander perspectief belichten
Hoe was het om onder te duiken tijdens de Tweede Wereldoorlog? Met dagboekfragmenten en lesmateriaal van Anne Frank bekijken leerlingen dit vanuit het perspectief van een leeftijdsgenoot die dit heeft meegemaakt. Ook via een muziekfragment kun je verhalen dichterbij laten komen en van verschillende kanten belichten. Zo koppelt Whatskeburt? – muziek in de geschiedenisles honderd liedjes aan historische gebeurtenissen.
5. Je wilt aansluiten bij de actualiteit
Vandaag een aardbeving? Dat is een goede aanleiding voor een aardrijkskundeles over de verschuiving van aardplaten. Heeft Roxy Dekker een poliep op haar stembanden? Geef een les over de werking van stembanden. Op deze manier kun je aan bijna elke actualiteit open leermateriaal koppelen.
6. Je wilt invulling geven aan een projectweek
Een projectweek leent zich goed om een bepaald thema uit te diepen. Op Wikiwijs vind je verzameld materiaal rond verschillende onderwerpen, zoals het slavernijverleden en cybercrime.
7. Je wilt een les in een andere taal aanbieden
Dat een leermiddel open is, houdt in dat je een aangepaste versie ervan mag maken, mits de licentie dat toestaat. Aanpassen hoeft niet altijd te betekenen dat je iets toevoegt of weglaat. Je kunt het materiaal bijvoorbeeld ook vertalen naar het Fries of het Engels en het inzetten in tweetalig onderwijs.
8. Je wilt leerlingen extra toetsen of laten oefenen
Bepaalde lesstof vraagt om veel oefening. Open leermateriaal kan dan een uitkomst bieden. Zoek bijvoorbeeld naar extra uitleg, oefenmateriaal of een tussentijdse toets. Zo is het project diagnostische vragen bètavakken erop gericht snel inzicht te krijgen in veelvoorkomende misvattingen bij leerlingen.
9. Je wilt een onderwerp uitdiepen
Soms wil je langer stilstaan bij een onderwerp of er dieper op ingaan. Dan kun je via Wikiwijs op zoek gaan naar extra lesmateriaal of verdiepende informatie. Je hebt in de klas bijvoorbeeld te maken met een leerling die langdurig ziek is. Met het lespakket Zenna in het ziekenhuis kunnen klasgenoten zich inleven in deze situatie. Lessen die je vindt, kun je vaak aanpassen zodat ze nog beter aansluiten bij jouw leerlingen of bij wat er speelt in jouw gemeente of provincie.
10. Je wilt extra vaardigheden koppelen aan de les
Wil je specifieke vaardigheden, zoals burgerschap, basisvaardigheden of digitale geletterdheid, combineren of in een vak integreren? Ook daar is open leermateriaal heel geschikt voor. Neem bijvoorbeeld de lessenserie burgerschap Kinderen aan de macht, waarbij leerlingen in zes lessen een nieuwe schoolwet opstellen. Een ander voorbeeld is het materiaal van App Noot Muis. Hierin worden taal en digitale geletterdheid gecombineerd.