Lesmateriaal dat open is, kan door iedereen gebruikt en aangepast, maar ook gemaakt worden. Mis jij dus iets in je curriculum of zoek je verdieping of educatieve uitstapjes? Dan bieden wij je graag handvatten om zelf iets te ontwikkelen dat precies aansluit bij wat je zoekt. Voor je aan de slag gaat, is een goede voorbereiding noodzakelijk. En als je iets klaar hebt, deel je het zodat je collega’s er ook mee aan de slag kunnen. Hoe je dat allemaal het beste kunt doen, lees je hier!
Jij bent de baas over je eigen curriculum. En dat betekent dat je dit ook zelf kunt vormgeven door het aan te vullen waar je dat nodig vindt. Open leermateriaal is daarvoor uiterst geschikt. Het biedt flexibiliteit en diepgang waar nodig. Als je het zelf maakt, kun je ervoor zorgen dat het actueel en relevant is. En omdat jij je leerlingen het beste kent, weet je zeker dat het aansluit bij wat ze nodig hebben. Het maken en delen van open educatieve bronnen is een investering in een gemotiveerde community. En die investering verdien je gemakkelijk weer terug. Want wie weet vind jij ooit weer verrassend materiaal waarmee je je lessen naar een nieuw niveau tilt!
Open leermateriaal maken begint bij een goede voorbereiding. Wil je het serieus aanpakken, kijk dan eerst of er op je school een beleid is op het gebied van open lesmateriaal. Als het een plek heeft binnen de organisatie, dan is het mogelijk materiaal te ontwikkelen waar jij – en anderen – lang profijt van hebben.
Voor het maken van vrij lesmateriaal zijn talloze tools beschikbaar. Met het maken van PowerPoint-presentaties of pdf’s kun je een heel eind komen. Er zijn ook programma’s specifiek gericht op onderwijs en het maken van lesmateriaal. Misschien heeft je school al een betaalde tool beschikbaar zoals LessonUp, LearnBeat of Gynzy. Let er dan op of je je lessen open kunt delen. Je kunt ook (gratis) lessen maken in Wikiwijs Maken.
→ Wanneer je Wikiwijs Maken gebruikt, kun je terugvallen op een mooie collectie aan hulpmateriaal. Zo is er de Kennisbank, met daarin een duidelijk stappenplan. Daarbij bevat Wikiwijs Maken ook handige video’s zoals deze introductievideo, maar ook deze video over samenwerken binnen een team. De volledige handleiding van Wikiwijs Maken vind je hier terug.
→ In dit artikel krijg je 10 tips waarmee je het ontwerp van jouw digitaal lesmateriaal functioneel en aantrekkelijk maakt. Lees hier meer.
“Het reguliere aanbod van het onderwijs is een keurslijf. Open leermateriaal heeft de mogelijkheid om leerlingen maatwerk te geven.”
Harald Wiggers, programmamanager Sterk Techniek Onderwijs
Een goede voorbereiding is het halve werk bij het maken van open leermateriaal. De eerste stap is uitzoeken hoe het gebruik ervan geregeld is binnen je organisatie. Praat met je onderwijssectie en de schoolleiding. Samenwerking zorgt voor materiaal dat duurzaam is en van hoge kwaliteit.
De tweede stap is definiëren wat je nodig hebt. Wat voor resultaat wil je dat het oplevert en hoe kun je dat het beste bereiken? Als je dat helder hebt, kun je naar de volgende stap: kijken of het er misschien al is. Het aanbod van open leermateriaal is groot en breed. Ga niet het wiel opnieuw uitvinden als er al iets is wat je kunt gebruiken of aanpassen.
Goede open leermiddelen nodigen uit tot gebruik. Voeg interactiviteit toe en besteed aandacht aan de vormgeving. Let er tenslotte op dat het neutraal is in het taalgebruik. Verwijs bijvoorbeeld niet naar informatie die alleen binnen je school herkend wordt.
→ Lees op Leraar24 meer over kwaliteitscriteria bij het maken van digitaal lesmateriaal
Als je open leermateriaal gemaakt hebt, wil je dat het goed geregeld is op het gebied van copyrights. Als maker kun jij het auteursrecht claimen. De Creative Commons-licenties (CC) zijn gratis te gebruiken en wijzen jou als maker aan. De CC-licenties zijn er in verschillende varianten en sommige daarvan geven anderen de ruimte het werk aan te passen en te delen, zodat iedereen er maximaal profijt van heeft.
Als je lesmateriaal maakt, doe je dat mogelijk met teksten, video’s of afbeeldingen van anderen. Zorg ervoor dat je toestemming hebt deze te gebruiken. Je bent er zelf verantwoordelijk voor om dit goed te controleren.
Van het lesmateriaal dat jij gemaakt hebt, kunnen anderen ook profiteren. Dat kan alleen als je het zelf deelt. Hoe je dat doet, is aan jou. Educatieve platformen als Wikiwijs zijn er volledig op ingericht om lesmateriaal vindbaar en beschikbaar te maken. Maar niets weerhoudt je ervan om erover te twitteren, het op de site van je school te zetten of het in een Facebookgroep met collega’s te delen.
Impuls Open Leermateriaal zorgt er ook voor dat scholen de koppen bij elkaar kunnen steken om lesmateriaal te kunnen ontwikkelen en te gebruiken. Wikiwijs heeft sinds kort een netwerksite om met andere docenten in contact te komen om het gebruik van lesmateriaal te coördineren.
→ Alles over open leermateriaal delen lees je op deze pagina!
Of andere docenten met jouw creaties aan de slag gaan, hangt in de eerste plaats af van de kwaliteit van het werk. Maar hoe goed het ook is, het moet in eerste instantie wel vindbaar zijn. Platformen waarop open leermiddelen gedeeld worden, maken daarvoor gebruik van metadata. Daarmee geef je duidelijk aan voor welk type onderwijs, vak en leerjaar het is. Ook kun je aangeven wat voor type les het is en welke kerndoelen eraan verbonden zitten. Deze metadata zijn belangrijk, omdat ze anderen in staat stellen effectief te zoeken. Zorg uiteraard ook voor een pakkende titel en een korte omschrijving die uitnodigt tot verder lezen.
→ Alles over open leermateriaal vindbaar maken lees je op deze pagina!
Ben je geïnspireerd om zelf aan de slag te gaan, maar zoek je meer informatie over hoe je moet beginnen? Impuls Open Leermateriaal stimuleert het gebruiken en het maken van open lesmateriaal door scholen, docenten en experts bij elkaar te brengen. Makers kunnen zo hun creativiteit en ervaring kwijt in het maken van vrij lesmateriaal dat actueel, passend en school- en vakoverstijgend is, terwijl ze daarbij gesteund worden door de volledige organisatie. Sluit je daarom aan bij onze community en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.