De Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs staat voor goed onderwijs voor alle leerlingen. Maar we zien in de praktijk dat lesmethodes vaak onvoldoende aansluiten bij de specifieke ondersteuningsbehoeften van onze leerlingen. Ze sluiten niet goed aan bij de kerndoelen, de uitstroomprofielen en de belevingswereld. Dat betekent dat leraren vaak zelf materiaal moeten maken, aanpassen of eindeloos aan het kopiรซren zijn. Dat kan en moet anders!
Je moerstaal is de taal waarin je spreekt, schrijft, zingt, dicht, vloekt, juicht en liefhebt. Moerstaal is ook het thema van de Boekenweek dit jaar (12-23 maart). Wil jij je leerlingen inspireren met verhalen en boeken, dan leent dit thema zich daar perfect voor!
In onze Wikiwijsspecial vind je lesmaterialen, boekentips en achtergrondinformatie die je helpen om boeiende lessen rondom literatuur te geven. Dat wordt ๐ญ๐ฌ๐ฌ๐ณ lezen!
Kijk ook eens naar de website Boek voor Nederlands met grappige en informatieve videoโs over heel veel boeken.
Zo ga je jouw leerlingen zeker ๐ฃ๐ฐ๐ฆ๐ช๐ถ๐ฉ ๐
Om vmbo-leerlingen enthousiast te maken voor natuur, techniek en wetenschap, is in samenwerking met publieke en private partijen nieuw open leermateriaal ontwikkeld: Natuurlijk nieuwsgierig. Dit lesmateriaal biedt een leuke en effectieve kennismaking met deze vakgebieden.
Het lesmateriaal van Natuurlijk nieuwsgierig is tot stand gekomen dankzij de samenwerking tussen Impuls Open Leermateriaal, educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff, NEMO Science Museum en Wetenschapsoriรซntatie Nederland (WON). Samen ontwikkelden zij leermateriaal dat vrij kan worden gebruikt, gedeeld, aangepast en eventueel in combinatie met reguliere lesmethoden kan worden ingezet. Eerder publiceerde ThiemeMeulenhoff als private methodeontwikkelaar al over de voordelen van open leermaterialen, waarmee leraren beter kunnen inspelen op de interesses van hun leerlingen en meer regie krijgen over hun lessen.
Het materiaal is initieel ontwikkeld voor leerjaar 2 van vmbo-b en vmbo-k, maar ook inzetbaar in leerjaar 1. Het bevat twee modules over Geluid en รฉรฉn over Chemie. De leerlingen gaan hands on aan de slag met de opdrachten vanuit de visie van onderzoekend en ontwerpend leren. Zo gaan ze in de module Chemie de strijd aan met vieze geurtjes en ontwerpen ze een eigen geurverspreider.
Tijdens de ontwikkeling van het materiaal zijn alle stappen van het ontwerpproces van (open) leermateriaal zorgvuldig doorlopen. Eerst is er een didactisch ontwerp gemaakt dat door middel van interviews is voorgelegd aan leraren. In de blauwdruk is deze basis uitgewerkt tot een globale lesstructuur en inhoud. Op basis hiervan is door de samenwerkende partijen gezamenlijk het leermateriaal ontwikkeld.
De experimenten zijn in de praktijk getest door leraren en leerlingen. Leerlingen reageerden enthousiast op de creatieve vrijheid, zoals het zelf kiezen van ingrediรซnten bij de chemieopdracht. Leraren waardeerden het werken vanuit herkenbare problemen, wat de nieuwsgierigheid prikkelt. De feedback uit de tests is gebruikt om de modules aan te scherpen en verder te ontwikkelen.
Het materiaal bevat modules voor in totaal 12 studiebelastingsuren en sluit aan op de VO-kerndoelen 28 t/m 33 uit Biologie, Mens en Natuur en Natuur-Scheikunde 1. Afhankelijk van welke module je kiest, sluiten de lessen ook aan op verschillende leer- en tussendoelen zoals gepubliceerd door het SLO. Hierdoor zijn de modules voor een groot deel lesstof vervangend.
Zelf de regie nemen en niet klakkeloos de methode volgen. Dat is voor Lianne Hoogeveen (op de foto 2e van links), tweedejaars pabo-student aan NHL Stenden, de meerwaarde van werken met open leermateriaal. In het kader van haar opleiding ontwikkelde ze samen met drie medestudenten open leermateriaal bij de website Prentenboeken in alle talen. Impuls Open Leermateriaal (IOL) was de opdrachtgever.
De NHL Stenden Pabo in Leeuwarden en Groningen werkt al enkele jaren samen met externe organisaties die praktijkgerichte opdrachten inbrengen. Het doel is dat studenten voor deze opdrachtgevers een educatief product ontwikkelen dat echt in het onderwijs gebruikt zal worden. โDat motiveert,โ zegt begeleidend docent Eabele Tjepkema. โDaarnaast leren studenten belangrijke vaardigheden, zoals samenwerken en onderzoek doen.โ
We hebben weer een plekje vrij in ons programma voor een bevlogen onderwijsprofessional met een groot hart voor open leermateriaal. Sterker nog…we hebben zelfs twee plekken!!! We zoeken twee pilotbegeleiders die een impuls geven aan open leermateriaal in het funderend onderwijs. Iets voor jou?!
Je zorgt voor begeleiding van en verbinding tussen pilots, deel je kennis en zorg je ervoor dat vernieuwende initiatieven รฉcht impact maken binnen het funderend onderwijs. Kijk maar eens wat voor inspirerende pilots er allemaal al lopen binnen het programma! Super tof om daar een bijdrage aan te kunnen leveren toch?! Lees meer over wat een pilotbegeleider voor toffe dingen doet: Vacature Pilotbegeleider (2)
๐
๐๐๐ซ๐ข๐จ๐๐: april – september 2025
โฒ๏ธ ๐๐ซ๐๐ง: 644 uur
๐๐๐ฅ๐๐๐ญ๐ฌ: Hybride werken, met samenwerkdagen in Zoetermeer
๐ ๐๐๐๐๐ญ๐ข๐: voor 13 maart 2025 – 09:00 uur via een van de mantelpartijen
Stuur een bericht en vraag het overzicht van de mantelpartijen op via iol@kennisnet.nl.
In het Gespecialiseerd Onderwijs (GO) ontbreekt het aan leermateriaal dat aansluit bij de behoeftes van de specifieke doelgroep leerlingen in het GO. Bestaande lesmethoden van uitgeverijen sluiten onvoldoende aan bij deze leerlingen. Zelf leermateriaal ontwikkelen vraagt veel ontwikkeltijd en expertise van leraren. Ook is er onvoldoende zicht op kwaliteit, aanpasbaarheid en vindbaarheid van materiaal buiten de (eigen) school.โฏโฏImpuls Open Leermateriaal enย de Sectorraad GO starten daarom het project โGOpen: op maat leermateriaal voor alle leerlingen binnen het Gespecialiseerd Onderwijsโ.
Geรฏnteresseerd in onderzoekend leren en hoe je leerlingen hierbij optimaal kunt ondersteunen? Op donderdag 27 maart a.s. geeft Ton de Jong, hoogleraar Instructietechnologie aan de Universiteit Twente, uitleg over het Go-Lab platform.
Het Go-Lab-platform biedt digitale laboratoria aan en is een online omgeving voor onderzoekend leren over natuurwetenschappelijke onderwerpen. Het kan worden ingezet bij vakken zoals aardrijkskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie. Er zijn meer dan 600 van deze digitale labs gratis te gebruiken voor het basis- en voortgezet onderwijs. Je vindt deze op Wikiwijs.
Wil je een indruk krijgen van Go-Lab en wat jij en je leerlingen ermee kunnen? Meld je dan vรณรณr 19 maart aan voor het webinar โGo-Lab onderzoekend lerenโ door Ton de Jong. Het webinar zelf vindt plaats op donderdag 27 maart van 16.00 tot 17.00 uur. Aanmelden kan hier.
Go-Lab is ontwikkeld gedurende EU-projecten en gecoรถrdineerd door de Universiteit Twente. Go-Lab is een partner van het programma Impuls Open Leermateriaal te vinden op Wikiwijs.
Je lees overal over de inzet van AI in het onderwijs, maar je hebt zelf geen idee waar je zou moeten beginnen?
Check dan de nieuwe Toolkit Leermateriaal maken met AI op Wikiwijs
De toolkit neemt je stap voor stap mee bij overwegingen en keuzes om AI in te zetten om leermateriaal te ontwikkelen.
De toolkit zit bomvol informatie en praktische hulpmiddelen om direct zelf aan de slag te kunnen met AI en bevat o.a.:
Op het ROER College Schรถndeln is de toolkit AI door een groep enthousiaste docenten direct in de praktijk getest. Marieke van Osch, projectleider Impuls Open Leermateriaal en ontwikkelaar van de toolkit: โEen groepje docenten ging direct aan de slag om zelf materiaal te ontwikkelen met behulp van de stappen uit de toolkit. Een ander groepje dacht na over hoe ze vanuit hun visie op leren conceptueel naar lessen konden kijken en zullen in een later stadium naar de toepassing van AI kijken als de vraag concreter is.ย Zo kan iedereen op zijn of haar eigen manier met de toolkit aan de slag.’
Op Wikiwijs vind je de Toolkit Leermateriaal maken met AI (en nog heel veel meer open leermateriaal natuurlijk ๐). Heb je interesse in een workshop: Open leermateriaal ontwikkelen met de AI Toolkit? Neem dan contact op met Marieke van Osch.
Eind januari herdenkt de wereld dat het tachtig jaar geleden is dat Auschwitz werd bevrijd. In Nederland vindt de herdenking van de Holocaust plaats op zondag 26 januari.
Voor leraren die op school aandacht willen besteden aan de Holocaust is er een uitgebreide Wikiwijs-startpagina met lesmateriaal en video’s rond dit thema. Ook vind je hier bronnen met suggesties en handleidingen voor het voeren van gesprekken over de Holocaust binnen het basis- en voortgezet onderwijs. Zo kan je direct aan de slag!
Lees meer weten over de Nationale Holocaust Herdenking
De Nationale Voorleesdagen 2025 staan voor de deur. Van 22 januari tot en met 1 februari wordt in het hele land extra aandacht besteed aan het voorlezen aan kinderen van 0-6 jaar. Voorlezen is immers dรฉ manier om de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren. Neem snel een kijkje op Wikiwijs voor lesmateriaal vol ideeรซn en activiteiten rondom boeken en voorlezen.