Wil je open lesmateriaal consequent inzetten, dan valt of staat het bij hoe serieus de organisatie dat neemt. Niet alleen de directie, maar ook docenten moeten gemotiveerd zijn om ermee aan de slag te gaan. Hoe kun je leraren motiveren om open leermateriaal structureel in te passen? Op deze pagina behandelen we diverse zaken om rekening mee te houden.
Zoals met zoveel veranderingen in het leven begint ook de overstap naar het consequent inzetten van open leermateriaal met een goed gesprek. Veel mensen die werken in het onderwijs weten wel wat ‘open’ inhoudt. Nu is het zaak om uit te leggen wat het kan betekenen voor de eigen organisatie. Welke voordelen heeft het, waarom is het nuttig voor de school? Deze bewustwording is een eerste stap in het breder inzetten van open educatief materiaal op de school.
→ Vijf elementen voor succesvol veranderen binnen het onderwijs (Wij-leren.nl)
→ 30 inspirerende voorbeelden uit de onderwijspraktijk (SLO)
Hoewel er geen specifieke trainingen zijn voor het gebruik van open lesmateriaal is er voldoende te leren. Docenten moeten bekend worden met de werking van online educatieve platformen die materiaal beschikbaar stellen. Ze kunnen zich verdiepen in achtergrondartikelen over de rol van open lesmateriaal en contact zoeken met collegadocenten om ervaringen te delen. Mogelijk moet er kennis van software bijgespijkerd worden om te zorgen dat het lesmateriaal goed aangepast kan worden. Het belangrijkste is daarbij dat medewerkers de ruimte en tijd krijgen om deze kennis te zoeken en op te doen. Het verkrijgen van de vaardigheden voor het effectief vinden, implementeren, aanpassen en delen van open educatieve bronnen vereist tijd. Het is aan de organisatie om daarin te voorzien.
“Onderwijs zou moeten gaan over het ontwikkelen van kinderen. Dat doe je met meer partijen dan alleen het onderwijs. It takes a village to raise a child, tenslotte.”
Harald Wiggers, programmamanager Sterk Techniek Onderwijs
Alleen ga je sneller, samen kom je verder. Structureel gebruik van open leermateriaal binnen een school is geen klusje om zelf even tussendoor te doen. Het vergt inzet en nauwe samenwerking van de hele organisatie. Dat betekent dat het management moet faciliteren dat docenten kunnen samenwerken, bijvoorbeeld door meer tijd en budget vrij te maken. Er zullen altijd docenten zijn die intrinsiek gemotiveerd zijn om open leermateriaal te maken en te gebruiken. Maar dat is iets anders dan een duurzame structurele inzet binnen de school. Daarvoor is beleid en een gedegen plan nodig.
Omdat het structureel toepassen van open educatief materiaal een flinke tijdsinvestering kan zijn, is het belangrijk dat het verandertraject voldoende ondersteuning krijgt. Dat betekent ook: niet bij de eerste kleine tegenslag opgeven. Elke verandering kan soms even vastlopen, doorzetters komen er beter uit.
Daarnaast is het goed om te erkennen dat niet iedereen hetzelfde talent heeft voor werken met open leermateriaal. Je kunt dan denken aan functiedifferentiatie, waarbij mensen met talent voor werken met open leermateriaal consequent ingezet worden om anderen binnen de organisatie te ondersteunen.
Om het gesprek over open leermateriaal op school aan te gaan, hebben we een handige praatplaat open leermateriaal gemaakt. De praatplaat geeft inzicht in welke onderwijsvraagstukken er zoal zijn en hoe kansen benut kunnen worden.
Ga met elkaar in gesprek over vraagstukken die spelen op school. Bekijk waar je bij de ontwikkeling van open leermateriaal tegenaan loopt en kom samen tot innovatieve oplossingen!
In het ideale geval verspreidt het werken met open lesmateriaal zich als een olievlek door de school. Maar waarschijnlijk moet die olievlek een handje geholpen worden. Medewerkers die het meeste ervaring hebben met open materiaal kunnen optreden als ambassadeur binnen hun onderwijssectie. Ze delen ‘best practices’, helpen bij het uitkiezen van goed leermateriaal en enthousiasmeren zo anderen. Het is belangrijk dat deze ambassadeurs zich niet alleen voelen. Het zou mooi zijn als er binnen elke onderwijssectie eentje is en dat ze – bijvoorbeeld via communitysites – contact hebben met ambassadeurs van andere scholen.
Welke middelen heb je nodig voor het gebruik van open leermateriaal en waar moet de infrastructuur aan voldoen? Dat hangt af van wat er al binnen de organisatie gebruikt wordt. Open educatief materiaal is altijd digitaal, dus daarvoor moet de juiste technologie en software aanwezig zijn. Veel materiaal kan gratis en zonder beperking gebruikt worden, maar voor het gebruik van sommige platformen is een lidmaatschap nodig. Investeren in het juiste materiaal maakt het proces gemakkelijker en leuker. Dit komt de motivatie alleen maar ten goede.
Wil je dat jouw school de stap maakt naar meer structureel gebruik van open leermateriaal? Dan biedt Impuls Open Leermateriaal de handvatten om die stap te zetten. Op deze site vind je informatie hoe je als organisatie open lesmateriaal kunt inpassen binnen de organisatie. Hoe je het een plek kunt geven zodat het onderdeel wordt van de identiteit van je school en hoe medewerkers en leraren gemotiveerd raken om het structureel in hun lessen te gebruiken. Sluit je daarom aan bij onze community en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.